Rouw

 

Hoe te rouwen? Tot vandaag dacht ik dat ik het eigenlijk heel erg goed deed. In rouw schijn je een aantal stadia te hebben die iedereen moet doorlopen. Het eerste stadium is ontkenning, daarna komt woede. Ik dacht, en zo werd het mij ook verkocht door mensen die ervoor geleerd hebben, dat ik al een gedeelte van mijn rouw achter de rug had ‘samen met Bibian’. Omdat wij haar ziekte en dood zo intens ‘samen’ hadden beleefd en gedeeld, zouden wij ook samen al een groot gedeelte van de rouw verwerkt hebben. Zonder me er vanaf te willen maken, gaf dat mij toch wel een soort rust en de hoop dat ik redelijk snel mijn leven weer op zou kunnen pakken. Dat ik emotioneel gauw weer op eigen benen zou kunnen staan.

Bibian en ik hebben inderdaad heel veel gesproken over wat ‘ons’ overkwam en voor mij voelde dat op dat moment ook zo. Toch is mij natuurlijk iets heel anders overkomen dan Bibian. Ik ben gezond – afkloppen – en ik leef. Bibian is dood.

De ontkenningsfase - ‘meneer uw vrouw gaat dood’, ‘nee hoor, helemaal niet’ – meende ik in elk geval samen met Bibian beleefd te hebben in de eerste weken nadat we haar doodvonnis kregen. We konden het gewoon niet geloven, wilden er niet aan. Toen werden we boos. ‘Klote doktoren, wat weten die er nou helemaal van! ‘Wij’ gaan helemaal niet dood, let maar eens op, geen sprake van.’ Toen zijn we gaan marchanderen. OK, ‘we’ gaan misschien wel dood, maar we willen nog wel eerst een aantal dingen doen. Daarna komt de depressie, en tenslotte acceptatie. Ik geloof niet dat Bibian aan die laatste twee is toegekomen. Ik heb uiteindelijk schoorvoetend geaccepteerd dat het hopeloos was. Wel pas helemaal op het laatst, maar toen drong het toch wel tot me door dat het niet meer goed zou komen. En daarom dacht ik ook dat ik al een heel eind was met mijn rouw.

En nu denk ik ineens dat ik naïef ben geweest. Volgens mij ben ik nog niet eens begonnen. Zit ik nog in de wachtkamer. Ik ‘ontken’ niet dat Bibian er niet meer is, ik leef en breng de dag door alsof ze er nooit geweest is. Alsof ze helemaal nooit bestaan heeft. En als ze er nooit geweest is, kan ze er dus ook niet ‘niet meer’ zijn. Een soort pre-ontkenningsfase. Misschien leuk om op te promoveren voor een jonge aanstormende psycholo(o)g(e)? Ik gooi maar een balletje op.

Ondertussen schiet ik voortdurend vol. Je hoeft maar naar me te wijzen of de tranen stromen mij over de wangen. Die moeten toch ergens vandaan komen, zou je zeggen. Kennelijk hapert het in de communicatie tussen mijn ratio en mijn gevoel. Het is ook niet dat ik niet ‘wil’ rouwen, of dat ik er bang voor ben. Ik wil dolgraag rouwen. Kom maar op met die rouw. Ik wil er doorheen, ik wil het voelen. Ik wil het allemaal. Ik wil Bibian.