Familie

 

Hoe belangrijk is familie? Volgens familietherapeut Else-Marie van den Eerenbeemt is familie essentieel. Bibian had van een vriendin twee sessies met Else-Marie kado gekregen als een soort therapiebon, omdat ze zo’n slechte relatie met haar moeder had. Else-Marie maakte graag tijd voor haar vrij. Het belang van familie en traditie is haar stokpaardje, en ze biedt graag hulp bij het oplossen van familieconflicten. Ze had dolgraag ‘oma’ een keer ontvangen in haar kleine keukentje in de Amsterdamse binnenstad, maar het heeft niet zo mogen zijn. Oma was niet te vermurwen. ‘Daar trap ik niet in,’ was haar reactie toen Bibian het voorstelde. ‘Dat is toch allemaal eenrichtingsverkeer!’ Het was de laatste keer dat ze elkaar spraken.

Ik mocht zelf ook een keer mee naar Else-Marie en moest haar bij die gelegenheid beloven dat ik na Bibian’s dood het contact tussen ‘oma’ en onze kinderen niet in de weg zou zitten. Waarom dat contact zo belangrijk was, heeft ze me niet helemaal duidelijk kunnen maken, maar dat er veel vanaf hing wel. Ik vond Else-Marie sympathiek, overweldigend en licht intimiderend.

Zelf heb ik nauwelijks familie. Mijn ouders hadden allebei wel familie, maar onderhielden beperkt contact. Mijn moeder haatte haar vader en ik denk dat dit niet geheel ten onrechte was; haar moeder was al dood voordat ik geboren werd. Ze was min of meer gebrouilleerd met haar twee oudere zusters. Niet met haar jongere zuster, maar die was een ‘mongooltje’ dus dat telt niet.

Mijn vader kwam uit een groot gezin, maar hij was een nakomertje. Hij voelde zich daarom weinig serieus genomen, behalve door zijn iets oudere zuster, mijn tante H. met wie hij een goede relatie onderhield.

Hoewel ik tientallen neven en nichten heb, zie ik ze weinig. Voor zover ik weet zijn er geen gezamenlijke kerstdiners of reünies. We spreken elkaar graag op begrafenissen, beloven elkaar dan beterschap, maar doen daar vervolgens niets mee.

Mijn eigen ouders zijn jong gestorven, waardoor ik redelijk vroeg op eigen benen kwam te staan. Heel verdrietig, maar ook enorm bevrijdend. Er werd niets meer van mij verwacht, ik hoefde ineens nergens meer aan te voldoen. Een last viel van mijn schouders; ik kon gewoon gaan doen wat ik het liefste deed, en hoefde me niet meer schuldig te voelen als ik niet meteen succesvol was. Geen schijn meer hoog te houden.

Eigenlijk iedereen die ik er over spreek heeft een getroubleerde relatie met zijn of haar ouders, of met andere familieleden. Variërend van lichte wrevel tot uitgesproken haat. Ik ben regelmatig getuige geweest van plotselinge woedeuitbarstingen tijdens kerstlogeerpartijen in de ouderlijke huizen van ex-en. Ik heb aangezeten bij stroef verlopende familiediners, waar het steeds over iets anders bleek te gaan dan waar ik dacht dat het over ging.

Bibian’s ouders blonken uit in onverschilligheid en afwezigheid. Ook een grote bron van frustratie.

Ouders zouden geen ambities voor hun kinderen moeten hebben, denk ik wel eens. Je steunt ze in alles, maar je dringt ze niets op. Zoiets. Volstrekt onmogelijk natuurlijk.

Zou je ook familietherapeuten hebben die je helpen om van je familie af te komen?