Ivar

Ivar V. Was een moeilijk mens. Hij had het provoceren van de burgerman tot kunst verheven. Met zijn Stads Kunst Guerrilla kalkte hij leuzen als ‘Een Ziel van Roestend Plastic’ en ‘Braak maar Raak’ op muren en schuttingen in de stad. Met zijn handtekening Dr. Rat. stond hij aan de wieg van de Amsterdamse graffiti scene.

Hij kwam wel eens kijken als ik met mijn bandje repeteerde in de catacomben van Paradiso. Dat was eind jaren zeventig. Wij deelden daar een oefenruimte. In mijn herinnering hoefden we er niet voor te betalen, en hadden we een eigen sleutel voor als we ’s nachts moesten in- of uitladen. We werden regelmatig uit de kelder geplukt als er weer eens een voorprogramma in de grote zaal was uitgevallen. Dan speelden wij voor een uitverkocht Paradiso. Niet altijd met succes, maar we leerden er veel van.

Ivar vond mijn bandje maar niks: burgermansmuziek. Het deed hem aan de singeltjes van The Beatles denken die mijn vader thuis draaide. Toch was hij er altijd wanneer we speelden.

Op een keer zat hij helemaal onder de puisten. Zijn haar had hij gemillimeterd. Ik vroeg of hij ziek was; hij zag nogal groen. Nee hoor, helemaal niet. Hij voelde zich geweldig. Hij at al een maand lang uitsluitend patat met mayonaise om te zien wat het met hem zou doen.

Ik kwam hem regelmatig ’s nachts in de stad tegen. Dan gaf hij mij post voor zijn ouders mee die ik braaf bij ze in de bus deed. Een paar pagina’s van een krantje dat hij maakte, of eind december een zakje met een pluk haar: gelukkig oud haar.

Soms moest ik met hem mee naar kroegen en clubs waar ik zelf nooit kwam. ‘Komop Klaas, we gaan naar ‘t Oxhoofd.’

‘Ik wil naar huis Ivar, ik ben moe.’

Hij hield een auto aan, trok het portier open, duwde mij naar binnen en plofte naast me op de achterbank. ‘Naar ‘t Oxhoofd jongens,’ zei hij vriendelijk. Hij noemde het adres. Uit een klein plastic flesje snoof hij speed en bood onze gastheren ook wat aan. Die weigerden.

‘Ik zie het al Klaas: boeren uit de provincie. Doen een dagje Amsterdam. Deze auto is zeker van jullie vader?’

Dat was inderdaad zo. Ik verwachtte dat we problemen zouden krijgen, maar tot mijn verbazing werden we keurig voor ‘t Oxhoofd afgezet.

Daar begon hij de portier te beledigen. Mij stelde hij voor als zijn neefje van het platteland die hij de stad wilde laten zien.

‘Geld hebben we niet, maar we willen graag naar binnen’, zei hij vrolijk. ‘Is het waar dat jij een ‘gun’ draagt? Laat eens zien dan.’

De portier kon er wel om lachen. Een gun had hij niet, maar wel een grote honkbalknuppel. We mochten naar binnen als we geen drugs zouden gebruiken of verhandelen.

Aan de bar wist Ivar gratis biertjes voor ons te regelen. Alles om het zijn neefje naar de zin te maken. Ik zei niets en dronk mijn biertje.

Vervolgens ging hij op de WC luidruchtig speed zitten snuiven met de deur open. De portier werd er bijgehaald en we konden weer vertrekken. Hij naar het voormalige Handelsbladcomplex aan de Nieuwezijds Voorburgwal dat toen gekraakt werd, ik naar mijn ouderlijk huis.

Ik vraag me af wat hij in mij zag. Misschien was ik voor hem net zo raadselachtig als hij voor mij; was onze wederzijdse belangstelling vooral journalistiek. Ik was geïntimideerd door zijn vrije kunstenaarsblik, zijn compromisloze levenshouding, maar ik wist ook dat ik iets anders uit het leven wilde. Ik vond zijn werk grappig, vindingrijk, maar terugkijkend ook wel erg beperkt en ééndimensionaal.

Épater le bourgeois, zoals ze in de 19^e eeuw al zeiden, maar dan tot kunst verheven.