maandag 10 december 2012

Wachten


De ernst van de situatie. Ik geloof dat ik daar nog niet van doordrongen was. Dat dit ‘echt’ is; dat ik je nooit meer terug ga zien, niet in dit leven, het enige dat ik heb en ooit zal hebben  - dat nu een beetje een wachtkamer is geworden - maar ook daarna niet.
Een soort paniek maakt zich van me meester. Ik kijk naar de foto’s die Sue van je heeft gemaakt. Je lacht uitbundig, maar tegelijk kijk je zo intens verdrietig. Het is een superieure blik, haast triomfantelijk: jij weet iets dat wij nog niet weten, gaat iets doen waar je ons niet bij kunt gebruiken. Uitverkoren. Wij zijn niet uitverkoren.
Rouw komt in golven, is discontinu, maar kondigt zich niet aan.
Vandaag voelde ik me voor het eerst sinds enige tijd weer alleen. Drong de betekenis van mijn verlies tot me door; de wond die jouw dood in mij heeft geslagen.
Ik dacht – wat bezielde me – dat ik door me aan de eerste de beste vast te klampen, ik daarmee mijn oude leventje weer terug zou krijgen. Dat het allemaal niet zo serieus was. Dat ik je liefdevol als anekdote zou kunnen handhaven: mijn eerste vrouw, veel te jong gestorven. Ontkenning, vertedering, herinnering.
Dat ik mijn gezinnetje naadloos in een ander gezin op zou kunnen laten gaan. Een nieuw verbond sluiten, voortgang. De draad weer oppakken.
Je bent afwezig, maar hangt als een stil verwijt in de lucht.
Ik zat aan tafel en miste je ineens zo vreselijk, verpletterend, voelde de naaktheid van de rouw en het gemis om me heen. Met jou aan deze tafel te zitten terwijl je nerveus op de toetsen van je laptop tikt, vier, vijf schermen open, je mail checkt, iets op facebook zet, een sms beantwoord en steeds weer wint van I. met Wordfeud.
Misschien verklaart dat ook mijn behoefte om het huis steeds voller te maken. De muren te bedekken met prenten en schilderijen, kastjes neer te zetten, rekjes op te hangen. Om de leegte te verbergen. Je afwezigheid te maskeren, te compenseren.
Ik ben niet ‘genuanceerder’ over je gaan denken, zoals mijn vader over mijn moeder toen die gestorven was. Ik had ook geen twijfels, ik wilde je gewoon. Meteen al en voor altijd. God wat wilde ik je graag en wat heb je me lang laten wachten. Pas toen ik het bijna opgegeven had - dan maar alleen ‘goede vrienden’, zei je: kom maar bij mij. Ik beloof niets, je kunt er geen rechten aan ontlenen, maar kom maar. En nu wacht ik opnieuw. Wachten op Bibian, ik ben er goed in. Ik heb alle tijd.
Lulu kan het heel goed verwoorden. ‘Ik mis mama’, zegt ze soms opeens, en de tranen lopen haar over de wangen.
 

11 opmerkingen:

  1. Ja, dat intense verdriet van gemis. Lulu zegt het zo kinderlijk simpel, zo puur, zo als het is. Sterkte samen!!!

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Beste Klaas,
    Ook mijn ervaring is dat alles (alles wat in het gevoel is opgesloten) in een golfbeweging zit en dat het vastklampen aan de eerste de beste geen optie is; niet voor mij en ook niet voor die ander. Het lijkt(is) een dooddoener, maar het vraagt tijd; we moeten dat accepteren en dat is maar goed ook. We voelen vanzelf wel wanneer daar weer ruimte voor is. Zelf heb ik het afgelopen weekend kleine kerstversieringen gekocht - iets wat ik uit mezelf nooit deed - maar om toch een gevoel van "gezelligheid" te creëren. Dit initiatief lag altijd bij m'n vrouw, maar ongemerkt heb ik daar nu ook zelf behoefte aan. "Ergens" ziet ze dit met een glimlach aan en dat voelt voor mij dan weer goed. Zo is ze toch nog een stukje bij me. (type ik met tranen in m'n ogen)

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Niemand kan dit verlichten voor jullie, het is een eenzaam pad, dat je zelf moet aflopen. Soms is het doodeng en donker, soms kun je toch genieten van het uitzicht, al weet je niet wat om de hoek ligt; een ravijn of een mooie glooiing met een liefelijk beekje. Ik wens jullie kracht toe.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Ja, dat gemis, wat kan dat verpletterend zijn. Ik vind het mooi dat je er woorden aan kan geven. Jammer dat ik als lezer weinig woorden van troost kan vinden, woorden als troost zijn zo leeg. Ik wens je veel liefde en kracht toe en hoop dat je iets hebt aan alle warme reacties hier op je blog.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Dat gevoel van het absolute gemis. Het niet omkeerbare. Dat gevoel is heel, heel erg. Volgens mij begrijpen alleen lotgenoten dat. Met de feestdagen vond ik dat altijd nog moeilijker. Met feestdagen komt het nog harder binnen dan gewoonlijk. Ik moest alleen de kerstboom optuigen, mijn 2 zoontjes wilden niet helpen. Ik vond het vreselijk. Het jaar daarop ging het wat beter, het was minder vreselijk maar wel heel emotioneel.
    Er zit wel vooruitgang maar het gaat zo langzaam. D

    BeantwoordenVerwijderen
  6. zou jouw en de kinderen zo graag willen helpen
    je dochter en je zoons
    laat het je tot steun zijn
    al die mensen die je zo goed begrijpen
    brand een Chanoeka kaarsje
    voor bibian
    juli/december het is nog zo kort
    sterkte....................en kracht
    patty

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Hoi Klaas,
    Dit is de eerste keer dat ik reageer, alhoewel ik wel alles heb gevolgd, vanaf de eerste berichten van Bibian-zelf tot en met nu. Vaak heb ik je willen troosten, een geste willen doen naar jou, maar alles wat in me opkwam leek zo ontoereikend. En het mag bovenal niet goedkoop zijn, dus dan maar niet, dacht ik steeds. Maar nu ik deze intens verdrietige, snakkende woorden van je lees wil ik jou er graag aan herinneren, dat Bibian jou op het laatst steeds met volle overtuiging zei, dat het "allemaal goed zou komen". Weet je dat nog? Probeer alsjeblieft daaraan te denken en dat vast te houden en zeg het eventueel tegen je kinderen. Misschien heb je meer aan deze concrete herinnering dan aan 100 andere bemoedigingen van de mensen om je heen, hoe goedbedoeld ook. Heel ontzettend veel sterkte wens ik jou en je schatten van kinderen, vooral nu je zo'n zwaar beladen tijd tegemoet gaat. Voor het eerst zonder Bibian. Denk dan terug aan: "Hoe dan ook, het komt goed!"
    gr. Jorinde

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Lieve klaas,
    Ik sluit me aan bij alle mooie woorden die hierboven al gezegd zijn.
    Het gemis is ook groot, heel groot! Ik wens jou, Valentijn, Swip en Lulu
    alle kracht en sterkte!! Zelf ga ik naar de kerk en vind daar troost Jij hebt daar niet zoveel mee zeg je wel eens al schemert er af en toe wel iets anders doorheen....je joodse roots. Ik zal voor jullie bidden, voor troost, voor kracht...
    Liefs iemand die met jullie meeleeft!

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Bedankt Klaas dat je dit wilt delen. Je weet het zelf zo verschrikkelijk goed te verwoorden. Sterkte. Lydia

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Lieve Klaas, af en toe lees ik je dagboek, zo ook vandaag. Ik lag net in bed en kan niet slapen (te drukke dag gehad)en ineens komen jij en jou kinderen in mijn gedachten en schiet door mijn hoofd:"kinderen en rouwverwerking"+ "Jonge helden" Je kan er op googlen, ze geven goede tips over wat voor kinderen nodig is in verwerking en misschien is dat nodig. En een andere gedachte: jij en Swip en ook Bibian alledrie bezig met muziek. Het heet dat in 'verwerken' terecht 'werken' staat: een actief proces waarin álle (creatieve) uitingen belangrijk zijn.
    Wat door mijn hoofd schoot gezien zijn interesse was muziektherapie voor kinderen en toen: misschien kan je samen met Swip zíjn herinnerings CD met zíjn (rouw-)muziek maken en misschien ook zíjn liefdesliedes voor Bibian. Samenstellen als DJ bijvoorbeeld? In elk geval is hij er dan over in contact met jou. En dank je wel voor jouw blog, 'jouw dappere, openhartige en daardoor zo ontroerende uitingen. Ik wens je heel veel liefde toe om je te dragen in dit.

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Een vriendin van mij heeft heel erg veel geknutseld met haar kinderen, ong. zelfde leeftijd als die van jou, nadat haar man was overleden aan kanker.
    Niet dat jij nu driftig aan de knutsel zou moeten, maar aanhakend op bovenstaande bijdrage over kinderen en rouw en creativiteit. Zij hebben al hun verdriet en liefde via kleien en knutselen proberen uit te beelden, en wie weet kan dat voor jullie in de muziek.
    Rouwen is een actief proces, en voor kinderen is het fijn als zij ook daadwerkelijk actief kunnen zijn, fysiek actief door iets te maken of iets uit te beelden, of ergens heen te gaan. Dat bakent het rouwen ook af, je kunt het (letterlijk) even opzij leggen. Dat geeft rust.
    Google idd eens op Jonge Helden, en ook op Stichting Achter de Regenboog. Er staan ook veel tips op, en dingen die je bv. kunt verwachten.
    Klaas, je hoeft het niet allemaal alleen, er zijn een heleboel mogelijkheden om je kinderen hierbij te laten helpen, en ook zelf geholpen te worden.
    Knuffel voor jullie

    BeantwoordenVerwijderen