Wraak 

In de Verenigde Staten is een jongen gearresteerd die waarschijnlijk de moordenaar is van Charlie Kirk, een extreem rechtse influencer, een persoonlijke vriend van president Trump, en een vurig pleitbezorger van het Second Amendment waarin het recht op het bezit van vuurwapens is vastgelegd. ‘Dat moet dan af en toe maar een paar levens kosten,’ zei Kirk zelf, niet vermoedend dat het hem ook zijn eigen leven zou gaan kosten.
    En waarschijnlijk nóg een leven, want ook de jonge dader zal zijn daad met zijn leven bekopen, daar was Spencer Cox, de gouverneur van Utah, de staat waarin de moordaanslag plaatsvond heel duidelijk over. ‘We hebben hem nog niet te pakken, maar we zullen hem vinden en we zullen hem ter dood brengen.’ Zo gaat dat in de Verenigde Staten, an eye for an eye, wraak speelt een grote rol in de nogal primitieve Amerikaanse rechtspraak.
    Tyler Robinson, de vermoedelijke moordenaar werd door zijn eigen vader aangegeven die hem had herkend op foto’s die de F.B.I. had verspreid; een drama in een drama. Ik kan niet anders dan me proberen te verplaatsen in de dader. Wat brengt zo’n jonge jongen - de leeftijd van mijn eigen kinderen - ertoe om zoiets onherstelbaar ingrijpends te doen? Zou hij gedacht hebben ermee weg te komen? Of zou hem dat niet hebben uitgemaakt?
    De perfecte moord plegen (perfect in de zin van dat de dader niet wordt gepakt) is in onze samenleving bijna onmogelijk geworden. Overal hangen camera’s, je kunt geen twintig meter afleggen zonder ergens geregistreerd te worden. Daarbij moet je extreem voorzichtig zijn dat je niets aanraakt of een paar haren verliest, want je DNA zal je verraden. Op het nieuws zag ik een foto van een jongeman met een zonnebril. Hij had toch makkelijk een valse baard en snor op zijn gezicht kunnen plakken? Zijn haar blonderen? Ik las dat hij het vermoedelijke moordwapen vlakbij de plaats delict had gedumpt. Ook niet handig, zou ik zeggen: vingerafdrukken, DNA.
    Ik vermoed dat Tyler zijn daad niet erg goed heeft voorbereid, maar in een impuls heeft gehandeld. Dat hij ontdekte dat Charlie Kirk die dag op de campus zou spreken en dat hij toen dacht: ik schiet hem dood, ik doe het, mij pakken ze niet. Zoiets. En als hij in een opwelling heeft gehandeld, zou dat dan wat uitmaken?
    Tegelijk vraag ik me af waarom ik geen sympathie voor Charlie Kirk voel, maar wel begaan ben met het lot van Tyler Robinson, die ik ook niet ken. Misschien omdat Tyler nog zo jong is, nog een heel leven te gaan had waarin hij misschien nog wel radicaal van opvatting veranderd zou zijn. Wie heeft op zijn tweeëntwintigste het overzicht, kan dan alle consequenties overzien? Het zijn bijna altijd hele jonge jongens die bereid zijn alles op te geven voor het een of andere ideaal. Had ik daar zelf kunnen staan, op dat dak in Utah? Mijn tweeëntwintigjarige zelf? Misschien wel. Wie zal het zeggen?
    Ik voel eigenlijk hetzelfde medelijden dat ik voel voor Dzhokhar Tsarnaev, die samen met zijn broer Tamerlan een dodelijke aanslag pleegde bij de marathon van Boston in 2013 en die nu al twaalf jaar ergens in een dodencel op zijn executie zit te wachten. 
    Ze hadden het een hele tijd ook nog steeds ‘niet’ kunnen doen, maar ergens onderweg kwam het moment dat ze voor hun gevoel niet meer terug konden. Misschien twijfelden ze apart van elkaar nog wel, maar durfden ze dat naar elkaar niet meer uit te spreken. Niemand is op die leeftijd echt zeker van zijn zaak. Hij denkt misschien van wel, overtuigt zichzelf van zijn overtuiging, maar zijn brein is nog in ontwikkeling, hij heeft nog lang niet genoeg levenservaring, weet misschien nog nauwelijks wat compassie betekent, iemand vergeven.
    Het verschil is natuurlijk dat Dzhokhar en Tamerlan onschuldige slachtoffers maakten, terwijl die Charlie Kirk ergens voor stond, iets vertegenwoordigde.
    Beide aanslagen lijken me vooral symptomen van een samenleving die geen samenleving meer is.