Muziek

Een groot deel van mijn leven wijdde ik aan het componeren en consumeren van ‘nieuwe muziek’, ook wel modern klassieke muziek genoemd of - nog slechter - ernstige muziek. Er ging een wereld voor me open van onvermoedde klanken en geluiden en er bleek logica te schuilen in veel abstractere samenklanken dan ik ooit had gehoord.

Voor niet ‘ingewijden’ nauwelijks nog als zodanig herkenbare muziek kon mij hevig ontroeren en een heel palet aan emoties oproepen.

Totdat Bibian ongeneeslijk ziek werd. Van de ene dag op de andere bleek het componeren van nieuwe muziek totaal irrelevant geworden. Stravinsky, Stockhausen of Scelsi bijna obsceen om naar te luisteren.

Eerst kon ik eigenlijk geen enkele muziek meer verdragen, was de afwezigheid van geluid al oorverdovend genoeg. Dat was een schokkende ontdekking voor de componist en de musicus in mij.

Ik herinnerde me dat ook mijn vader, in de laatste fase van zijn uitgezaaide prostaatkanker geen muziek meer kon verdragen. Hij begon muziek ‘de laagste van alle kunsten’ te noemen en herriep zijn grote liefde voor de muziek van Parker, Davis en Adderley. Ik begreep er niets van, maar er viel niet over te praten. Ook over de dodelijke ernst van zijn ziekte viel trouwens niet te praten, hij kon zijn eigen sterfelijkheid niet aanvaarden.

Waar ik wel naar kon luisteren en gaandeweg een steeds grotere behoefte aan kreeg waren de ‘simpele’ drie-akkoorden liedjes van Johnny Cash, Gillian Welch of The Beatles. Korte verhaaltjes over de grote menselijke thema’s: liefde, dood en eenzaamheid, zonder veel pretentie verpakt in een sterke melodie uitgesmeerd over een paar coupletten en een refrein.

Zo sloeg ik ook weer aan het componeren. Bibian en ik gaven onze doodsangst vorm in simpele liedjes, puttend uit dezelfde eeuwenoude traditie.

Over de muziek op haar begrafenis was Bibian heel stellig. Geen overdadig georkestreerde requiems of het langzame deel uit mijn onvolprezen vioolconcert of solo sonate: liedjes. En er moest echt gezongen worden, niet uit de cd speler.

Van mij verlangde ze een onberispelijke vertolking van ‘Wild Horses’ van The Rolling Stones.

Wat de betekenis is van het bovenstaande weet ik zelf ook niet. Het is zeker niet bedoeld als een pleidooi tegen nieuwe muziek. Het heeft me in elk geval weer eens aan het denken gezet over het belang en de waarde van wat al zolang ik mij kan herinneren zo’n grote rol in mijn leven speelt: muziek.