Afwezig

Mijn vriendin S., die ervaringsdeskundige is, waarschuwde mij ooit dat het derde jaar voor een weduwe of weduwnaar het moeilijkste is. Ik kon daar toen niet zoveel mee, omdat ik nog maar net begonnen was en volop aan het rouwen. Nu merk ik dat ze gelijk had.   
    De eerste twee jaar gebruikt het stof om te gaan liggen. Ik was vooral bezig met opruimen, ordenen, overzicht krijgen en mezelf te hernemen. Dat dwong me op allerlei manieren met Bibian bezig te zijn, al was het maar vanwege het opzeggen van haar zakelijke rekening of het domein van haar website. Beslissingen nemen wat bewaard moest en wat weg kon. Maar op een gegeven moment ben je daar mee klaar en gaat het leven verder.
    Ook de overweldigende belangstelling voor ons gedoemde gezinnetje begon na verloop van tijd af te nemen; op het schoolplein werd ik langzaam maar zeker weer gewoon een anonieme vader, en kreeg ik niet meer de hele tijd veelbetekenende blikken en schouderklopjes of knepen in mijn arm. Dat komt natuurlijk ook omdat V. en S. niet meer op de basisschool zitten, en alle ouders van hun klasgenootjes die ervan wisten inmiddels van het schoolplein zijn verdwenen.
    En daarmee begint het onherroepelijke van Bibians afwezigheid zich aan mij te openbaren. Ik wist het natuurlijk wel, maar de mogelijkheid dat het allemaal een grap of een misverstand zou blijken, en ze er plotseling weer gewoon zou zijn, met haar laptopje opengeklapt aan tafel zou zitten, of met een grote tas vol boodschappen onder aan de trap zou staan, hield ik die eerste twee jaar toch nog open.
    Ik merk het ook aan L., die de herinnering aan haar moeder al aan het stileren is. Mama wordt langzaam een soort mythisch wezen. Mama kon alles, was er altijd, deed altijd alles goed. ‘Ik mis mama,’ zegt ze regelmatig wanneer ze ’s avonds nog even uit bed komt, maar het wordt al een frase, de betekenis van de woorden verandert. Het blijft ook bij dat ene zinnetje, het is niet de bedoeling dat we dan samen herinneringen gaan ophalen; ze heeft het liever over wat haar nu bezighoudt: haar spreekbeurt, de film waar ze in speelt, haar verjaardag.
    Hoewel het me pijn doet, is het denk ik onvermijdelijk, en misschien ook helemaal niet erg. Alle herinnering is gestileerd en doet zich op maat gesneden voor de gelegenheid aan ons voor. De echte Bibian bestaat helemaal niet, en heeft waarschijnlijk ook nooit bestaan.