De toeschouwer

Elke dag oefen ik mijn liedjes voor het optreden dat ik binnenkort heb. Ik weet dat ik geen begenadigd zanger ben, maar ik heb wel degelijk een stem. Volgens vriendin L. – die het weten kan – is een half uur repertoire genoeg om als singer-songwriter aan de bak te kunnen. Ik werk aan nieuwe liedjes, heb ideeën genoeg, maar weet nog niet welke richting het op moet. Eerst maar gewoon van alles uitproberen. Kilometers maken. Onderaan de ladder beginnen.

Als je alleen speelt, zonder band, ben je ook toeschouwer, buitenstaander. Dat merkte ik voor het eerst toen ik onlangs voor TEDx Amsterdam sprak en speelde. Een gebouw vol floormanagers, mensen van het geluid, nog weer andere technici, een presentator, beveiliging, catering. Ik stond daar met mijn gitaar te wachten tot ik aan de beurt was voor de soundcheck. Om mij heen: drukte, spanning, grote verantwoordelijkheid. Ik voelde me onzichtbaar, kalm, temidden van al die belangen, agenda’s, ego’s.

Ik vond het tot mijn eigen verbazing eigenlijk een heel aangenaam gevoel. Het benadrukte mijn eenzaamheid, mijn buitengesloten zijn van de rest van de wereld. Dat was jij immers voor mij: de ander. Wij hoedden en koesterden elkaars eenzaamheid.

Ik herinner me dat ik me in China ook zo voelde toen ik daar met de Seven Slowhands speelde. Ik was natuurlijk niet alleen, maar het was wel mijn muziek, mijn initiatief, en op een bepaalde manier isoleerde me dat van de anderen. Het gaf me een ongemakkelijk gevoel. Ik wilde aardig gevonden worden, erbij horen. Zag dat als een wenselijk en haalbaar ideaal: de sympathieke bandleider.

Ik geloof dat ik nooit eerder in mijn leven zoveel tijd met mezelf heb doorgebracht als in de afgelopen maanden.

Een vriend van mijn vader zei mij eens vermanend dat ieder mens verplicht tenminste één jaar van zijn leven alleen zou moeten doorbrengen; hij had makkelijk praten, het overkwam hem. Ik had geen idee waar hij het over had.

Sociaal zijn. Mijn zieke moeder haatte het. Kost alleen maar tijd. ‘Had ik maar geen vrienden’, zei ze vaak, ‘dan kwam ik misschien eindelijk tot iets. Eindeloze sociale verplichtingen, afspraken, etentjes die tot niets leiden, nergens over gaan. Weer een dag verpest, tot niets gekomen’. Bitter klonk ze dan. Haar tijd en energie waren beperkt.

Eenzaamheid en geborgenheid. Is het één niet de illusie van het ander.

In God geloof ik ook al niet. De ultieme chaperonne, gezelschapsdame.

Altijd verschool ik mij achter anderen. Dweepziek, angstig. Misschien dat ik nu eindelijk de moed vind mijn eigen Lone Ranger te zijn. Sterk en onafhankelijk. Alleen.